เป็นความเข้าใจของคนทั่วไปว่า การตรากตรำอดตาหลับขับตานอนในช่วงสัปดาห์ทำงาน สามารถไปนอนชดเชยให้ร่างกายได้ในวันหยุด แต่ในทางการแพทย์มีผลวิจัยชี้ว่า การนอนชดเชยนั้นช่วยฟื้นฟูสภาพได้แค่บางอย่าง แต่สิ่งที่ทดแทนไม่ได้คือสมาธิในการทำงาน
เมื่อคนเราอดนอนหรือร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ ต่อให้แค่ไม่กี่คืนก็ตาม อาการที่ตามมานอกจากทำให้ง่วงงุนระหว่างวันที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการทำงานแล้ว ยังมีผลเสียต่อสุขภาพ เช่น เพิ่มโมเลกุลในเลือดที่เป็นสัญญาณของอาการอักเสบ, ความเครียด และกระทบต่อระดับน้ำตาลในเลือดด้วย แต่ความเข้าใจของผู้คนมากมายที่ว่า เมื่ออดนอนในวันทำงาน ก็สามารถไปนอนชดเชยให้เต็มตื่นได้ในช่วงสุดสัปดาห์นั้น จะสามารถชดเชยสิ่งที่บกพร่องไปได้ทั้งหมดหรือไม่
นักวิจัยอเมริกันนำโดยอเล็กซานดรอส วกอนต์ซาส แห่งมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์เพนสเตท ในสหรัฐอเมริกา ทำการวิจัยเรื่องดังกล่าวเพื่อดูว่าการนอนหลับเพื่อ "พักฟื้น" ร่างกายอย่างเต็มอิ่มคืนเดียวสามารถลบล้างผลเสียจากการอดนอนระหว่างสัปดาห์ได้หรือไม่
พวกเขาศึกษากับอาสาสมัคร 30 คน โดยจำกัดเวลานอนตลอดสัปดาห์ทำงาน แล้วเพิ่มเวลาให้นอน "พักฟื้น" นานขึ้นในช่วงสุดสัปดาห์ ระหว่างสัปดาห์ก็จะมีการประเมินสุขภาพและสมรรถภาพของร่างกายผ่านบททดสอบด้านต่างๆ ผลที่ได้ก็คือ เมื่ออาสาสมัครได้นอนชดเชยเต็มอิ่มหลังจากอดนอนมาทั้งสัปดาห์ ปรากฏว่าความง่วงที่เพิ่มขึ้นในช่วงการอดนอนจะกลับมาสู่ระดับปกติหลังผ่านการนอนพักฟื้น เช่นเดียวกับระดับโมเลกุลในเลือดที่สามารถกลับสู่ระดับปกติได้ ส่วนระดับฮอร์โมนที่เป็นตัวบ่งชี้ความเครียดนั้นไม่เปลี่ยนแปลงในช่วงที่อดนอน แต่จะต่ำลงหลังการพักฟื้น
อย่างไรก็ตาม ผลการวัดสมรรถภาพของร่างกายเพื่อประเมินความสามารถด้านการกำหนดสมาธิกลับพบว่า อาสาสมัครมีสมาธิลดลงหลังจากอดนอน และไม่ได้มีสมาธิดีขึ้นเลยหลังการนอนชดเชย
สรุปก็คือว่า เมื่อร่างกายเราพักผ่อนไม่เพียงพอ การนอนพักฟื้นร่างกายช่วงสุดสัปดาห์นั้นไม่อาจชดเชยสิ่งที่ร่างกายสูญเสียไปได้ทั้งหมด นอกจากนั้นการอดนอนบ่อยๆ ที่ส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดและการอักเสบ ยังจะเป็นอันตรายระยะยาวต่อสุขภาพและทำให้อายุสั้นลงด้วย
Webmaster