8 เรื่องในปากที่ควรรู้

           

ฟันและเหงือก สองส่วนสำคัญในช่องปาก หากดูแลไม่ดีจะส่งผลเสียต่อสุขภาพภายใน เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น นพ.กฤษดา  ศิรามพุช ผู้อำนวยการศูนย์เวชศาสตร์อายุรวัฒน์นานาชาติ พร้อมเผยถึงองค์ความรู้เรื่องฟันที่ได้รวบรวมมาจากการพูดคุยกับอาจารย์หมอฟัน มีเรื่องที่น่ารู้และควรทำดังต่อไปนี้

การจัดฟัน กลายเป็นค่านิยมที่แทบจะมีกันทุกปาก โดยการดัดฟันช่วยเรื่องสุขภาพฟันได้ดี แต่ถ้าไม่มีข้อบ่งชี้หรือยังเด็กเกินไปก็ไม่จำเป็นต้องดัด   เพราะในเด็กโครงหน้ายังโตได้อีก หากไปถอนแล้วดัดจะมีผลต่อรูปหน้าอย่างแน่นอน ส่วนในผู้ใหญ่ที่ป่วยเบาหวานอยู่ ต้องระวังแผลในปากที่เกิดจากเครื่องมือจัดฟันด้วย

ต่อมาเรื่องวัสดุอุดฟัน สารที่ใช้อุดฟันคือ “เงิน” กับ “ปรอท” เป็นหลัก ซึ่งเรียกว่า “อะมัลกัม”  ใช้กันมานานนับร้อยนับพันปีแล้ว แม้ปัจจุบันจะมีวัสดุอุดฟันแบบอื่นด้วยแต่ก็ยังไม่เทียบเท่าอะมัลกัม ทว่าประเด็นสำคัญอยู่ที่ “ปรอท”  เพราะเรารู้กันว่า ปรอทเป็นสารอันตรายที่ทำลายสมองได้  แม้จะยังไม่ได้มีรายงานชี้ชัดว่า วัสดุอุดฟันทำร้ายสมอง แต่เราก็ควรตระหนักไว้เสมอว่า เรามีโลหะหนักที่อาจเป็นพิษได้อยู่ข้างในปาก

เรื่องแผลในปาก หรือร้อนใน หากปล่อยไว้นานจะทำให้มีกลิ่นปากและมีอาการคล้ายไข้ต่ำๆ ผู้ที่เป็นบ่อยๆ หากลองคลำต่อมน้ำเหลืองใต้กราม จะพบว่า ต่อมน้ำเหลืองจะโตก้อนกลิ้งไปมา อย่างไรก็ตาม แผลในปาก เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เชื้อรา ไวรัสเริม  หรือแม้แต่วัสดุจัดฟัน

การแปรงฟัน เทคนิคแปรงให้ได้ระยะเวลาที่เหมาะ คือ ร้องเพลงในใจไปด้วยสัก 1 เพลง หรือประมาณ 3 นาที เพื่อแปรงฟันให้ทั่วทุกซอกมุม หากสั้นกว่านี้ อาจทำให้มีพื้นที่ตกสำรวจ ส่วนเรื่องยาสีฟัน แนะเลือกใช้แบบเนื้อเนียนเรียบไม่มีเม็ดบีดส์รสสเปียร์มิ้นต์หรืออะไรผสม เพราะความเรียบเนียนเป็นเนื้อเดียวกันจะไม่ขูดขีดเคลือบฟันอันมีค่าให้เป็นรอย

เหงือกต้องดี  โดยคนที่เหงือกดีฟันดี ความเสี่ยงโรคหัวใจจะน้อยลง เนื่องจากเหงือกเป็นประตูสู่ห้องหัวใจและสมอง เชื้อโรคเซาะผ่านซอกเหงือกที่ปวดเป่งเข้าไปในกระแสเลือดแล้วตรงสู่ลิ้นหัวใจได้ ดังนั้นคนที่มีเหงือกดีฟันดีจึงมีต้นทุนสุขภาพสูง สำหรับการรักษาเหงือก คือ ควรพบหมอฟันเป็นระยะและรับประทานวิตามินซีเสริมร่วมกับการอมน้ำเกลือหลังแปรงฟันเสร็จก็ช่วยได้

เบาหวานกับเรื่องฟัน? ปัญหาเบาหวานเป็นสิ่งที่หมอฟันให้ความสำคัญมาก ในผู้ป่วยโรคดังกล่าว ถ้ายังคุมเบาหวานไม่ได้ คือ มีน้ำตาลสูงลิ่วในเลือด การหายของแผลหลังการทำฟันจะแย่ลง หรือถ้ามีโรคเหงือกปริทนต์อยู่แล้วก็อาจกลายไปเป็น “ฝี” มีหนองอยู่เต็มก็เป็นได้ ดังนั้น เมื่อจะไปทำฟันขอให้ตรวจน้ำตาลในเลือดให้ดีเสียก่อน 

สุดท้าย เรื่องอาหารเปรี้ยวและน้ำอัดลม ทั้งสองสิ่งนี้ทำร้ายฟันอย่างเจ็บแสบ เพราะกัดเคลือบฟันอย่างรุนแรง ทว่ามีวิธีง่ายๆ หลังจากรับประทานของเปรี้ยว ต้มยำ แกงส้ม ยำ หรือน้ำผลไม้ และน้ำอัดลม ขอให้อมน้ำ กลั้วคอ บ้วนปากทิ้งไปก่อน เพื่อเป็นการล้างเคลือบฟันให้ปลอดจากกรดเปรี้ยว จากนั้นค่อยแปรงฟันจะเป็นการช่วยถนอมเนื้อฟันให้อยู่กับเราได้นานขึ้น

นอกจากจะดูแลช่องปากตาม 8 เรื่องข้างต้นแล้ว ควรรับประทานอาหารบำรุงช่องปากด้วย โดยเฉพาะวิตามินซีเพื่อป้องกันโรคเหงือก วิตามินบีสำหรับป้องกันแผลร้อนใน และแคลเซียมกับแมกนีเซียมเพื่อบำรุงสุขภาพฟัน.